قهوه ترک چیست؟
قهوه ترک یکی از قهوههای قدیمی و بسیار پرطرفدار در سرتاسر دنیا است. در واقع قهوه ترک یک سبک و روش برای تهیه قهوه است. به منظور کسب آشنایی بیشتر با این نوع قهوه پرطرفدار، باید اطلاعاتی را در مورد تاریخچه آن به دست بیاوریم. بنابراین در این قسمت از مقاله با تاریخچه قهوه ترک آشنا میشویم.
فهرست مطالب
تاریخچه قهوه ترک
تا قرن شانزدهم میلادی، در قلمروی عثمانی، خبری از قهوه و دم کردن قهوه ترک نبود و مکانی به عنوان قهوه خانه با تعریفی که الان از آن داریم، وجود نداشت. برای اولین بار یک فرد به نام حاکم از منطقه حلب و یک فرد دیگر از منطقه دمشق با نام شمس، قهوه خانه بزرگی را در کشور عثمانی و یا ترکیه امروزی احداث کردند و به تهیه قهوه و فروش آن پرداختند.
این قهوهخانه، اولین قهوه خانه ای بود که در قلمروی بزرگ عثمانی، احداث شد و ریشه قهوه ترک به این قهوه خانه برمی گردد. بعد از آن کم کم قهوه خانه های دیگری هم در قلمروی عثمانی احداث شد و قهوه ترک، آهسته آهسته برند جهانی پیدا کرد و به سرتاسر جهان گسترش پیدا کرد. امروزه در جای جای دنیا، قهوه ترک تهیه شده و مصرف میشود و این نوع قهوه، طرفداران بسیار زیادی در نقاط مختلف دنیا دارد.
البته نوشیدن قهوه ترک دیگر مثل گذشته رواج ندارد. چرا که امروزه نوشیدنیهای داغ دیگری مانند چای و انواع دمنوشها به فروش میرسند و شیوههای پیشرفته و جدید دم کردن قهوه هم ابداع شده است که باعث شده طرفداران قدیمی قهوه ترک، به سمت آنها کشیده شوند.
این نکته را هم اضافه کنیم که قهوه ترک در کشور ترکیه، فقط یک نوشیدنی عادی نیست. بلکه حتی در سنت ازدواج این کشور هم این نوع قهوه همیشه وجود داشته است. در واقع وقتی که خانواده داماد در کشور ترکیه قبل از ازدواج و در حین مراسم خواستگاری، به منزل عروس میروند، باید عروس خانم با قهوه ترک از آنها پذیرایی کند.
البته عروس خانم در قهوه ترک داماد، به جای شکر، نمک میریزد تا شخصیت او را مورد ارزیابی قرار دهد. در صورتی که داماد، قهوه شور شده را بدون اعتراض و رنجش خاطر میل کند، عروس فرض میکند که این داماد، فرد خوش اخلاق و صبور و با حوصله ای است. این یک رسم قدیمی و متداول در کشور ترکیه میباشد.
ترکیب قهوه ترک
بهترین ترکیب قهوه ترک به سه روش ممکن است. البته قهوه ترک در ترکیبات دیگری هم تولید میشود ولی ما این سه ترکیب را به شما توصیه میکنیم. این سه روش عبارت هستند از :
- قهوه ترک روشن: این ترکیب قهوه ترک، کاملا از دانههای مدیوم تشکیل شده است.
- قهوه ترک تیره: این ترکیب قهوه ترک، حداکثر از پنجاه درصد، دانههای تیره همراه با دانههای دیگر ترکیب شده است. این نوع قهوه، قهوه ترک دارک یا تیره نیز نامیده میشود.
- قهوه ترک میانه: در این ترکیب قهوه، از هفتاد و پنج درصد، دانه مدیوم و بیست و پنج درصد، دانههای دارک استفاده میشود. این نوع قهوه، قهوه ترک کلاسیک هم نامیده میشود.
هر سه ترکیب قهوه ای که در بالا به آنها اشاره کردیم، شامل هفتاد درصد روبوستا و سی درصد عربیکا هستند.
فرق قهوه ترک و اسپرسو
قهوه ترک و قهوه اسپرسو دو نوع بسیار معروف و پرطرفدار قهوه در کشور ایران و در سرتاسر جهان به شمار میروند. هر دوی این قهوهها از ماده اولیه یکسانی تولید میشوند. در واقع، ماده اولیه هر دوی اینها همان دانههای قهوه است. هر دوی این دو نوع قهوه، دارای کافئین هستند و انرژی زا میباشند.
این دو نوع قهوه دارای ویژگیهای مشابه زیاد دیگری هم هستند که در اینجا به بررسی آنها نمی پردازیم. بلکه فرق قهوه ترک و قهوه اسپرسو را مورد بررسی قرار میدهیم. تفاوتهای قهوه ترک و اسپرسو در چند مورد زیر است:
تفاوت قهوه ترک و اسپرسو در ابزارهای تهیه قهوه
ابزارهای تهیه قهوه ترک با ابزارهای تهیه قهوه اسپرسو متفاوت هستند. به منظور دم کردن قهوه ترک از ابزاری به نام قهوه جوش، جذوه و یا ایبریک بهره گرفته میشود ولی دم کردن قهوه اسپرسو نیاز به دستگاه قهوه ساز پیشرفته تری به نام اسپرسو ساز دارد. دستگاههای دم کردن قهوه ترک بر پایه جوش آمدن آب و قهوه در کنار یکدیگر کار میکنند.
این در حالی است که قهوه اسپرسو را با دستگاه اسپرسو ساز و یا با وسیله ای به نام موکاپات تهیه میکنند. نحوه کار هر دوی این دستگاهها بر پایه عصاره گیری قهوه است. منظور از عصاره گیری قهوه این است که آب داغ با فشار زیاد از بین پودر قهوه رد میشود و عصاره قهوه تهیه میشود. به این عصاره قهوه تولید شده، اسپرسو میگویند.
تفاوت قهوه ترک با قهوه اسپرسو در میزان کافئین
دو نوع قهوه ترک و اسپرسو در میزان کافئین با هم متفاوت هستند. میزان کافئین قهوه اسپرسو بیشتر از قهوه ترک است و در واقع قهوه اسپرسو بسیار غلیظ تر از قهوه ترک میباشد.
تفاوت قهوه ترک با قهوه اسپرسو در نوع دانه های قهوه
دانههای قهوه ترک و قهوه اسپرسو با هم متفاوت هستند. دانههای قهوه ترک، بسیار نرم آسیاب میشوند. همین امر سبب میشود که پودر به دست آمده، به راحتی با آب ترکیب شود و دم بکشد و جا بیفتد. با این وجود، میزان آسیاب پودر قهوه اسپرسو از قهوه ترک درشت تر است. در واقع در صورت نرمی زیاد پودر ایجاد شده، آب داغ نمی تواند از بین قهوه رد شود. همین عامل باعث میشود که عملیات عصاره گیری، به درستی صورت نپذیرد.
کالری قهوه ترک
میزان کالری موجود در قهوه ترک، به میزان قندی که در این نوشیدنی استفاده میکنید، وابسته است. به منظور دم کردن قهوه ترک، شکر زیادی مصرف میشود. البته معمولا در کنار قهوه ترک، شیر هم مصرف میشود که همین ماده غذایی هم، کالری زیادی دارد. در صورتی که یک فنجان قهوه ترک را با یک قاشق چای خوری شکر مصرف کنید، بدن شما، 18 گرم کالری دریافت خواهد کرد. خود قهوه ترک در یک فنجان، دو کالـری انرژی دارد و یک قاشق غذاخوری شکر هم، دو کالری انرژی دارد.
طعم قهوه ترک
وقتی که میخواهیم در مورد طعم قهوه ترک صحبت کنیم باید ببینیم منظور ما طعم قهوه ترک بدون شیرینی است و یا طعم قهوه ترک با شیرینی. قهوه ترک بدون هیچ گونه مواد شیرینی، دارای طعم بسیار پررنگ و قوی است و قوام آن هم غلیظ است. بوی قهوه ترک نیز شبیه به بوی آجیل است.
ابزار قهوه ترک
به منظور تهیه قهوه ترک از ابزارهای مختلفی مانند قهوه جوش، جذوه و یا ایبریک استفاده میشود. این دستگاهها، دستگاههای خیلی پیچیده ای نیستند.
انواع قهوه ترک
قهوه ترک دارای انواع مختلفی است و هر کدام از انواع قهوه ترک هم دارای ویژگیهای منحصر به فردی هستند. آنقدر قهوه ترک به صورت متنوع در دنیا وجود دارد که بعید است کسی همه انواع قهوه ترک را در طول زندگی خود تست کرده باشد.
البته باز هم تکرار کنیم که قهوه ترک یک روش تهیه قهوه است نه نوع دانه قهوه. ولی به هر حال بین بسیاری از مردم عرف است که بعضی از دانههای قهوه را هم با نام قهوه ترک میشناسند. این نوع قهوه هم از لحاظ بو و هم از لحاظ طعم و دم آوری و هم از لحاظ نحوه تهیه، کاملاً ویژگیهای منحصر به فردی برای خود دارد. اگر بخواهیم تعریف دقیقی از قهوه ترک ارائه دهیم باید بگوییم که این نوع قهوه از تفت دادن مخلوط دانههای قهوه عربیکا و قهوه روبوستا که به صورت آسیاب شده هستند تهیه میگردد. یکی از ویژگیهای قهوه ترک این است که این نوع قهوه نیاز به صاف کردن ندارد. در واقع قهوه ترک به حد بسیار زیادی آسیاب میشود تا نیاز به صاف شدن در آن وجود نداشته باشد.
قهوه ترک دبیک
یکی از قدیمیترین انواع قهوه ترک موجود در دنیا، قهوه دبیک است. این روش دم کردن قهوه در دوره عثمانیها به کار میرفت. برای دم کردن قهوه دبیک باید ابتدا قهوه را در آسیاب یا هاون به قدری بکوبید که کاملاً پودر شود. سپس باید مانند سایر قهوههای ترک، این نوع قهوه را هم دم کرد.
در دم کردن قهوه دبیک از موادی مانند دارچین یا هل که عطر و بوی خوبی دارند، هم استفاده میشود. البته استفاده از این مواد، اجباری نیست و بسته به سلیقه مشتری دارد. یک ویژگی قهوه دبیک این است که کافئین کم تری نسبت به انواع دیگر قهوه ترک دارد. بنابراین استفاده مداوم از این نوع قهوه، نسبت به استفاده مداوم از قهوههایی که دارای کافئین بیشتری هستند، مناسبتر است.
قهوه ترک آدانا
قهوه آدانا هم یک نوع قهوه ترک به حساب میآید که هم از لحاظ تلخی و هم از لحاظ غلظت، نسبت به سایر انواع قهوه ترک در سطح بالاتری قرار دارد. دلیل این امر هم استفاده از آب کمتر در زمان دم کردن قهوه آدما است. آنقدر این نوع قهوه غلیظ است که نام قهوه اسپرسوی ترک را بر روی آن نهاده اند و بسیاری از افراد در دنیا قهوه آدانا را با این نام میشناسند.
قهوه ترک تلخ
یکی از انواع قهوه ترک، قهوه میرا یا قهوه ترک تلخ است که سابقه زیادی در کشور ترکیه دارد. البته در کشورهای عربی هم همیشه از این نوع قهوه استفاده زیادی میشده است. به همین دلیل در بسیاری از کشورهای دنیا، قهوه ترکی تلخ را با نام قهوه عربی هم میشناسند. تلخی آن به قدری بالا است که معمولاً آن را در فنجانهای کوچک سرو می کنند و نوشیدن آن در فنجانهای بزرگ و در لیوانهای آب خوری توصیه نمیشود.
قهوه بنه
قهوه بنه هم جزو قهوههای بسیار معروف در کشور ترکیه به شمار میرود و بسیاری از افراد دنیا قهوه ترک را با همین قهوه میشناسند. دلیل نام گذاری این نوع قهوه این است که قهوه بنه از میوههای درخت بنه به دست میآید. در واقع میوههای درخت بنه را ابتدا خشک میکنند، سپس آنها را برشته میکنند و در انتها هم به صورت کامل آسیاب میکنند تا قهوه بنه به دست بیاید. قهوه بنه هم دارایی عطر بسیار خوبی است.
قهوه ترک سواری
این نوع قهوه هم یکی از انواع معروف قهوه ترک در دنیا به حساب میآید. این نوع قهوه دارای طعم خاصی است. در واقع این نوع قهوه به نحوی است که خاص پسند میباشد و همه افراد به سمت استفاده از آن میروند.