قهوه جوش

قهوه جوش ابزار و وسیله ای جهت تهیه قهوه است که بهترین جنس و نوع مناسب برای قهوه جوش ها آلومینیوم، مس و استیل می باشد، اما گاهی از اوقات از جنس برنج و روی و حتی شیشه هم برای ساخت قهوه جوش استفاده می شود.

اکثر قهوه جوش ها به طور معمول دارای دسته های بلند پلاستیکی یا چوبی هستند (به جز نوع برقی و خودکار آن) و شما با این نوع قهوه جوش می توانید انواع قهوه ها از جمله قهوه ترک و دیگر انواع را تهیه و سرو کنید.

قهوه جوش چیست؟

قهوه از سال های بسیار دور نوشیدنی محبوب مردم کشور های مختلف دنیا از جمله ایران بوده است. راه ‌های بسیاری جهت درست نمودن قهوه وجود دارد که در خاورمیانه و ایران یکی از محبوب ترین و رایج ترین این روش ها استفاده از قهوه جوش جذوه (ایبریک) یا ترک است.

به طور معمول هر کشوری روش مختص به خود را برای تهیه قهوه دارد. برای مثال در کشور آمریکا به طور معمول با استفاده از قهوه ساز چکه ای قهوه های خود را درست می ‌کنند و در کشور ایتالیا قهوه با اسپرسوساز تهیه می ‌شود.

مردم کشور فرانسه با سبک منحصر به ‌فرد خود در دستگاه فرنچ پرس قهوه تهیه می کنند و می‌ نوشند و ترک ‌ها هم با جذوه طعم عالی و اصیل قهوه ترک را خلق می‌ کنند.
جهت درست کردن قهوه ترک علاوه بر دانه ‌های قهوه خوب و مرغوب به عنوان مواد اولیه، به یک قهوه جوش جذوه یا ایبریک هم نیاز خواهید داشت. اگر می‌ خواهید بدانید قهوه جوش چیست و تفاوت آن با شیرجوش چیست، با ما در ادامه این مطلب همراه باشید.

ما در این مطلب قصد داریم که موارد مهمی در رابطه با قهوه جوش و انواع قهوه جوش همانند مینی پرسو، موکاپات، قهوه ساز سرد دم، جذوه و … به شما ارائه دهیم.

قهوه جوش ها به طور معمول کارکرد ساده ‌ای دارند، و به راحتی می ‌توان با آن ها یک یا چندین فنجان قهوه خوش عطر و طعم را تهیه کرد. این دستگاه ها هم به صورت دستی و هم به صورت برقی کار انجام می دهند و برای همین، می توان برخی از آن ها را در مسافرت هم استفاده نمود (نوع دستی آن و نه برقی).

شناخت انواع قهوه جوش

قهوه جوش و شناخت انواع آن را می توان یکی از مهم ترین و اصلی ترین اصول اولیه دوست داران قهوه معرفی نمود. قهوه جوش ها مدل های بسیار مختلف و متنوعی دارند که شما می توانید متناسب با نیاز و سلیقه خود، برای خرید گزینه مد نظرتان اقدام نمایید.

این که شما قصد تهیه یک قهوه ترک یا اسپرسو ساده را دارید و یا دوست دارید یک قهوه دمی آماده نمایید در نوع و قیمت دستگاه شما تاثیرگذار است و لازم است تا همگی نمونه های موجود در بازار را بشناسید.

اگر شما هم جزو آن دسته از کسانی هستید که به قهوه علاقه خاص دارید و صبح‌ های خود را با طعم و عطر بی ‌نظیر قهوه آغاز می ‌کنید یا عادت دارید بعد از پایان کار روزانه خستگی‌ تان را با نوشیدن یک فنجان قهوه از تن به در کنید، داشتن قهوه جوش در منزل برایتان ضروری است، اما ممکن است با انواع و نیز کاربرد ‌های قهوه ساز و آشنایی چندانی نداشته باشید به همین سبب می‌ خواهیم در این بخش از مطلب شما را با انواع مختلف و نحوه عملکرد قهوه ساز آن بیشتر آشنا کنیم پس ما را همراهی کنید.

قهوه جوش موکا

یکی از دستگاه های مرسوم و بسیار محبوب جهت تهیه قهوه، موکاپات یا قوری قهوه است، که نخستین بار در سال ۱۹۳۳ ساخته شد و در اروپا و آمریکای لاتین مورد توجه قرار گرفت. مقداری کف قهوه و غلظت بالا خصوصیت های قهوه تهیه شده به وسیله موکا است. کارکرد قهوه جوش موکا مقداری شبیه دستگاه اسپرسو ساز است به این سبب که فشار بخار آب از بین پودر قهوه سبب تهیه قهوه می شود.

قهوه جوش موکا سه قسمت اصلی دارد : اول مخزن پایینی قهوه جوش، که محل ریختن آب بوده و نبایستی هوا به داخل آن نفوذ نماید. دوم، جای قهوه است که فیلتری قیفی مانند دارد که پایین آن درون آب قرار قهوه جوش می گیرد و سوم، قوری یا مخزن که قهوه تهیه شده وارد آن می شود.

برای تهیه نمودن قهوه با استفاده از موکاپات مراحل زیر را دنبال کنید:

در ابتدا داخل محفظه پایین موکاپات را تا جایی که خط نشانگر هست از آب پر نمایید. این نشانگر آب در پایین دریچه فشار قرار گرفته و اگر که دستگاه موکاپات این خط را نداشته باشد، بایستی تا زیر دریچه فشار آن را از آب پر نمایید. توجه نمایید که دریچه فشار زیر آب نباشد.

در قدم بعدی پودر قهوه را روی فیلتر بریزید. این فیلتر در قسمت میانی دستگاه قرار گرفته است. پودر قهوه خرد شده را روی این فیلتر قرار دهید و پس از آن، آن را با آهستگی و با کمک دست صاف و یکدست کنید. اما دقت نمایید که این پودر را بسیار فشار نداده و اصطلاحاً تمپ نکنید.

مراقب باشید که پودر قهوه بر روی لبه فیلتر نچسبیده باشد. اگر قهوه چسبیده بود آن را پاک کنید. زیرا که این پودر های اضافه اطراف موکاپات سبب می ‌شوند که درب دستگاه به خوبی بسته نشود. پس از آن به اندازه یک دوازدهم وزن آب، بایستی پودر قهوه بر روی فیلتر دستگاه بریزید.

در مرحله پایانی فیلتر دستگاه را سر جای خودش قرار داده و آن را محکم نمایید. اگر در زمانی که فیلتر را در سر جای خود محکم می ‌کنید، آب به درون آن نشت کرد، یعنی مقدار آب بسیاری درون موکاپات ریخته ‌اید و بایستی مقدار آن را کم نمایید.

محفظه‌ بالایی را روی فیلتر دستگاه بگذارید و آن را محکم و سفت کنید. جهت استخراج و به دست آوردن یک قهوه عالی و خوش طعم بایستی درب آن را به خوبی مهر و موم نمایید. در حالتی که فشار وارده در موکاپات کم باشد، قهوه نمی ‌تواند از ستون داخلی آن به سمت بالا حرکت نماید و محفظه بالایی را پر نماید.

جذوه یا همان ابریک یا قهوه جوش

آشنایی با وسیله ای سنتی و محبوب برای تهیه قهوه ترک

این وسیله دوست داران خاص و بسیار زیادی را دارد و در میان قهوه دوستان از محبوبیت بسیاری برخوردار است. این دستگاه را به چندین نام می شناسند: ایبریک، قهوه جوش، جذوه. در زبان ترکی جذوه را گلدان و ایبریک را پارچ معنی می کنند.

اگر تا به امروز قهوه ترک خود را با شیرداغ کن یا همان شیر جوش درست می کردید، توصیه می کنیم از این به بعد از شیر جوش تنها برای گرم کردن شیر استفاده نمایید، اما اگر می خواهید با شیر جوش قهوه تان را درست نمایید، این مطلب شما را راهنمایی چندانی نمی کند؛ اما اگر به دنبال لذت بردن واقعی از درست کردن قهوه هستید و می خواهید قهوه ای با فومی جذاب تر و کیفیت خیلی بیشتر داشته باشید حتما از ایبریک استفاده نمایید. ایبریک ها ابزار مختص و ویژه تهیه قهوه ترک می باشند.

جنس مناسب برای ایبریک ها، فلز مس می باشد؛ اما در بعضی مواقع از جنس استیل برنج و روی هم ساخته می شوند ایبریک ها به طور معمول دارای دسته بلند چوبی هستند.

تفاوت جذوه و شیر جوش: هر دوی این موارد دارای کفی پهن می باشند، با این تفاوت که ایبریک ها یا همان جذوه در قسمت بالایی گلویی خود باریک می شوند، اما شیر جوش ها تغییر اندازه ندارند.

انواع جذوه ها: ایبریک ها در شکل و اندازه های مختلف و متنوعی ساخته می شوند، در ایبریک قهوه نهایی همراه با فومی زیباتر و خوش طعم تر است به شکلی که باریک بودن قسمت گلویی بالایی آن به بهتر شدن فوم نهایی قهوه کمک می کند.

جذوه برای افرادی که طعم قوی و تلخ قهوه را دوست دارند و همچنین نمی‌ خواهند هزینه بسیاری بابت قهوه جوش ‌های گران قیمت بپردازند، انتخاب مناسب و ایده‌آلی است.

در اینجا به چند مورد از ویژگی های قهوه جوش جذوه یا همان ایربیک می پردازیم:

1) جذوه یا همان قهوه جوش ترک به طور معمول از مس ساخته می ‌شود، که بعد از چکش‌ کاری یک دسته نسبتا بلند به آن وصل می ‌شود. دلیل استفاده از مس به عنوان ماده اولیه، قابلیت آن در انتقال حرارت به شیوه ای مطلوب است، استفاده از مس باعث می‌ شود قهوه به شکل یک دست آماده شود.

2) حداقل نسبت قطر کف جذوه به دهانه آن بایستی 1.5 به 1 باشد ، یعنی برای مثال اگر قطر کف آن 9 سانتی متر است قطر دهانه قهوه جوش بایستی 6 سانتی متر باشد.

3) جذوه در اندازه‌ های متنوع و مختلفی تولید و ساختع می ‌شود و در حال حاضر از سرامیک و آلومینیوم هم در تهیه آن استفاده می ‌شود. همچنین قهوه ساز ‌هایی به بازار آمده است که از استیل ضد زنگ هم تهیه شده‌اند و تغییری در کیفیت و مزه قهوه تولید شده به وجود نمی ‌آورند.

4) این وسیله سبب تشکیل کف نسبتا بسیاری روی قهوه می ‌شود. قهوه جوش از این نظر عملکردی مشابه شیر جوش دارد، زیرا که در شیر جوش هم کف بر روی شیر تشکیل می‌ شود.

5) برای استفاده از جذوه یا همان ایربیک بایستی آن را بر روی یک سطح داغ مثل اجاق ‌های برقی، المنت ‌های برقی یا روی حرارت مستقیم شعله ‌های گاز قرار داد.

قهوه ترکی که به شکلی صحیح تهیه شده باشد، کف نسبتا زیاد و زیبایی دارد. در واقع کف قهوه برای ترک‌ ها اهمیت بسیاری دارد و بخش جدا نشدنی قهوه ‌هایشان است و از آنجا که قهوه جوش ایربیک در قسمت پایینی پهن است و قسمت گلویی بالایی آن باریک می ‌شود، کف قهوه بعد از بالا آمدن آن به دام می ‌افتد و به شکل یک ‌پارچه فشرده می ‌شود که شکلی زیبا به آن می دهد.

در نتیجه زمانی که قهوه در فنجان ریخته می شود، پخش می ‌شود و علاوه بر زیبایی ظاهر سبب حفظ اصالت قهوه هم خواهد شد.

جذوه در قرن 15 میلادی رایج شد و محبوبیت پیدا کرد. جهت تهیه قهوه با جذوه کافی است آب و قهوه مورد نظر را در داخل آن ریخته و با یک قاشق آن را هم بزنید. پس از آن روی حرارت قرار دهید، تا قهوه آماده شود. در پایان نیز آن را درون فنجان ریخته و میل نمایید.

فرنچ پرس یا همان پرس پات

یکی از انواع مرسوم و قدیمی قهوه جوش، فرنچ پرس است. با این دستگاه می توانید قهوه خوش طعم و غلیظ داشته باشید. فرنچ پرس یک ظرف استوانه ای فلزی و یا شیشه ای و یک فیلتر شیب دار که از سیم های کوچک تشکیل شده است و همچنین درپوش پلاستیکی است.
فیلتر سیمی در واقع دانه‌های قهوه مورد نظر را جدا می کند. خصوصیت اصلی این نوع از دستگاه قهوه جوش این است که روغن های اصلی قهوه در نوشیدنی نهایی حفظ می شود. البته بایستی گفت که این دستگاه فاقد منبع حرارتی جداگانه و مستقل است.
زمانی که حرف از قهوه ساز فرنچ پرس به میان می ‌آید بایستی اعتراف کرد که این دستگاه در مقایسه با دیگر قهوه جوش ها بسیار خاص، ویژه و منحصر به فرد است و امروزه انواع زیادی از آن در بازار ایران موجود است که می ‌توانند انواع افراد با سلیقه ‌های متنوع و مختلف را راضی کنند؛ از مسافران و طبیعت گردان گرفته تا طرفداران قهوه جوش های شیشه ‌ای و قهوه سازهایی که از جنس استیل ‌های ضد زنگ ساخته شده ‌اند.
البته با وجود این تفاوت ‌ها در جنس بدنه بایستی بگویم که قهوه به دست آمده از همگی این دستگاه ‌ها به طور تقریبی یکسان است و ممکن است طعم آن تنها با توجه به مقدار آبی که استفاده می ‌کنید، متفاوت باشد، پس بنابراین چنانچه از طعم قهوه راضی نیستید به جای این که قید تهیه و ساخت قهوه در خانه را بزنید، عیب کار را پیدا کنید.
با وجود این که این ابزار اولین بار در ایتالیا ساخته شد، ولی چون رواج بیشتر آن مربوط به بعد از جنگ جهانی دوم به ویژه در کشور فرانسه بود، این دستگاه به نام قهوه جوش فرانسوی هم شناخته شود.
استفاده از این وسیله آسان است و جهت تهیه قهوه کافی است که بعد از آسیاب نمودن قهوه، پودر آن را در مخزن دستگاه بریزیم و پس از آن لیوان آن را با آب جوش پر نماییم. با فشار دادن اهرم خاصی که در قسمت بالایی دستگاه قرار دارد، قهوه به شکل فوم دم می ‌شود.